Uzunlukları yaklaşık 15 cm, erkeklerin gaga üstü siyah, tepesi, ense ve boyun yanları mavimsi bozdur. Sırtı pas renginde, kuyruksokumu yeşil, kuyruğunun kenar tüyleri beyaz, kanatları siyah ve beyaz çizgilidir. Dişiler ve yavrular daha soluk, kahverengimsi boz renkleri ile ayırt edilir.

Yaşam şekli

Şakrak ve yüksek perdeden ötüşleriyle tanınan bu kuşlar ormanlarda, bahçe ve parklarda yaşar. Genellikle ağaç çatallarında kurdukları özenli yuvaları yosun likenle gizlenmiştir.

Dağılımı

Avrupa'da en yaygın görülen kuşlardan biridir. Afrika'nın kuzeyine ve Asya'nın orta kesimlerine kadar yayılmış olan bu tür, Türkiye'nin hemen her yerinde rastlanan yerli kuşlar arasındadır.





DAĞ İSPİNOZU

Özellikleri

Bayağı ispinoz büyüklüğünde bir kuştur. Soluk butlu olup dıştaki kuyruk tüyleri beyazdır. Göğsü turuncu ve karnı beyazımsıdır. Kanatlar beyaz ve turuncu çizgilidir. Erkeklerin dişilerden farklı olarak baş ve sırt kısmı koyu siyahtır. Dişilerde bu bölümler soluk gridir.

Yaşam şekli

Türkiye'de göç sırasında bazı yıllar göç ederken milyonlarcası bir araya gelebilir. İğne yapraklı ve huş ormanlarında ürer. Bir ağaç çatalına kurulan yuva, yosun ve likenlerle süslenir. 4-9 arasında yumurta bırakır. Üreme mevisimi dışında bayağı ispinozla birlikte karışık sürüler oluştururlar. Tohumla beslenirler fakat genç bireyler yaygın bir şekilde böcekle beslenir.




FLORYA

Özellikleri

14 cm uzunluğundaki fluryaların erkekleri dişilerinden daha iri, renkleri daha göz alıcıdır. Dişi ve genç kuşlar, daha soluktur, ve kahverengi tonlar hakimdir. Gagası, kalın ve koni biçimindedir. Ötüşleri de oldukça güzel ve cıvıltılıdır. Erkeğin, "kelebek" gösteri uçuşu vardır.

Üreme ve beslenme

Ağaçlar veya çalılıklarda yuva yapar, 3-8 yumurta bırakır. Üreme mevsimleri dışında gruplar oluşturan fluryaların başlıca besini tohumdur.

Dağılımı

Palearktik bölgede geniş bir dağılım gösteren fluryalar, Anadolu'nun Doğu bölgeleri dışındaki bütün yörelerinde ürer, kışın göç sırasında hemen her yerde çok sayıda görülür. Bu kuş, Avrupa, kuzey Afrika ve güneyde batı Asya boyunca yaygındır.





SAKA KUŞU

Özellikleri

Erişkinlerde gaga dibinden gözün arka ucuna kadar yayılan kırmızılığı yalnız gaga ile göz arasındaki koyu esmer bir bant keser. Başın gerdan ve gözün gerisindeki yanları beyaz, tepe ve boyun yanları siyahtır. Kanatların ortası boyunca, gövdeye doğru sarı renkli geniş bir bant uzanır. Kanatların beyaz lekeli arka kenarları dışında kalan öbür bölümleri siyah, sırt kahverengi, kuyruksokumu beyazımsıdır. Siyah kuyruk tüylerinin uçlarında da beyaz lekeler bulunur. Gençlerde kanat ve kuyruk tüyleri erişkinlerinki gibidir. Ama öbür bölümler grimsi kahverengi ve koyu çizgilidir. Erişkinlerin uzunluğu 14 cm'yi bulur.

Yaşam şekli

Güzel ötüşleri ile tanınan bu kuşlar özellikle devedikeni tohumları ile beslenir. Orman kenarlarında ve ağaçlık yerlerde ürer, üreme mevsimleri dışında küçük sürüler halinde dolaşırlar. Meyve bahçeleri parklarda sık görülen kuşlardandır.

Dağılımı

Coğrafi dağılımları Avrupa, Asya'nın batısı ve Kuzey Afrika'yı kapsar. Türkiye
'nin hemen her yerinde yaz kış görülebilir.





KARA BAŞLI İSKETE

Özellikleri

11-12,5 cm boylarında, ufak kafalı ve kısa çatal kuyrukludur. Koyu renkli kanatlarındaki sarı ya da sarımtırak beyaz kontrastlı motiflerden ve floryalarda olduğu gibi, kuyruk kenarlarının sarı kök bölümünden tanınır; gövde kenarları boyuna koyu beneklerle bezelidir. Sarı ya da sarımtırak beyaz büyük örtü telekleri, kanat açıldığında görünen kanat şeridini oluşturur. Eylül ayından itibaren, erkek kara başlı isketelerin gagaaltı ve takkesi siyahtır; ancak tüyler yeni ise soluk gri zıhlar takke ve gagaaltı karaltısını saklar. Kaş, gerdan ve sağrı, çizgisiz yeşilimtırak sarıdır. Dişilerde takke, yeşilimtırak gridir; sağrı, yeşile çalan sarımtırak beyaz ve belli belirsiz zıhlıdır. Genç kara başlı isketelerin sırtı boz, kafası oldukça soluk tonlarda ve zıhlı olur.

Yaşam ve beslenme

İğneyapraklı ve karışık ormanlarda, özellikle ladin ormanlarında yaşar. Beslenmek için kızılağaç ve huş ağaçlarının ince dallarına konarak, keten kuşları gibi bunların tohum ve kediciklerini yer. Bu yüzden çoğu zaman keten kuşu gruplarıyla beraber gözlemlenirler. Bitki bitlerini, köpüklü ağustos böceklerini, yaprak pirelerini, sivrisinekleri, testereli arıları ve hemiptera türü birçok başka böceği avlarlar. Kendileri ise, çoğu zaman atmacalar için yem teşkil eder.

Yarı göçmen bir kuş olan kara başlı iskete, kışı Orta ve Güney Avrupa'da geçirir, kimi seneler daha kuzey bölgelerde de kalabilir. Kışın, oldukça büyük sürüler halinde toplaşırlar. Hareketli bir kuştur; yuvalama döneminde bile sık yer değiştirir. Ürkek sayılmaz, yuvasını çoğu zaman ladinlerin yüksek dallarına yapar.

Ötüşü

Temas seslenişi: Islıklı, biri pesleşen diğeri tizleşen benzer iki heceden oluşur, tilö ve tlüi; uçuş halindeki kümelerde bunlar birbirine karışırlar. Uçuş ya da beslenme halindeki kuşlar boğuk ve krepitan bir tetete sesi çıkarırlar. Ötüşü: Akışkan bir cıvıltı ve tril dizisiyle taklitlerden oluşur; ara ara bu dizi, uzayan titreşik seslerle bölünür.

Dağılımı

Asya'nın bir bölümü ile Avrupa'da yaşayan bu kuşlar Türkiye'nin yalnız Karadeniz Bölgesi'nde ürer, kışın ve göç sırasındaysa hemen her yerde görülür. Sabit nüfuslar, İskoçya, Batı İrlanda, İskandinavya'nın güney kıyıları, Orta ve Kuzeydoğu Avrupa, Alpler, Pireneler, Balkanlar ve Kafkaslarda görülür. Kışın batıda Fas'a, doğuda İsrail ve Sina Yarımadası'nın kuzeyine kadar kadar yayılırlar.

Nüfus yayılımı, Avrasya topraklarında 10.000.000 km²'lik bir alanı kaplar. Avrupa nüfusları, 20.000.000 ila 36.000.000 birey arasında tahmin edilmektedir.
 




KETEN KUŞU

Özellikleri

Dişinin tüyleri kahverengi zemin üstüne koyu kahverengi çizgili, erkeğin sırtı kızıl kahverengi, üreme mevsiminde tepesi ve göğsü parlak kızıldır. Uzun kuyrukludurlar. 13 cm uzunluğunda olan ve çalılık bölgelerde yaşayan bu kuşlar kışın diğer kuş türleriyle karışık sürüler oluşturarak yem ararken, açık arazide de görülür. Çalılıklara yaptıkları yuvalarına 4-7 yumurta bırakırlar.

Dağılımı ve ötüşü

Erkeğin tatlı bir ötüşü vardır. Tohumla beslenen ketenkuşu Türkiye'nin her bölgesinde yaz kış görülür.





SARI GAGALI KETEN KUŞU

Özellikleri

Genç kuşların kanat ve kuyruğunda beyaz paneller dikkat çeker. Bütün vücudu saran uzun siyah çizgili sarımsı kahverengi tüyleri ile pembe bir butu vardır. Koni biçimindeki gagası kışın sarı yazın ise gri renklidir.

Üreme ve beslenme

Ağaçsız kır alanlar beslenme yerleridir. Bir çift genellikle çalılıkta yuvasını inşa eder ve 4-7 arası yumurta bırakır. Üreme mevsimin dışında büyük sürüler oluşturabilirler bazen kıyılar ve tuzlu bataklıklarda diğer ispinoz ispinozlarla sürüler halinde gezinirler. Temel besinleri tohum tohumdur.

Bu kuş, Kuzey Avrupa ve Asya'da bulunur. Kısmen yerli kuşlardandır ama bir çoğu güneye veya kıyılara doğru göç eder.





KUZEY KETEN KUŞU

Özellikleri

Kuzey keten kuşu 12-14 cm uzunluğuna varır, ve 13-17 cm kanat genişliğine sahip olabilir. Ağırlığı 13-16 gramdır. Bu küçük kuşun üst kısımı gri ve kahverengi çizgili, karın kısmı beyaz renklidir. Kafasının üstü kırmızı renk olur. Yavru kuşların ve dişilerin, erkek kuşlarda olduğu gibi pembe renk bir göğsü yoktur. Uçarken "Çet-çet-çet.." diye bir ötüşü vardır.

Dağılımı

Bayağı çaprazgaga 15-17 cm uzunluğuna ve 40 gram ağırlığa varır. Gagasının iki ucu bir çapraz oluşturur ve ismide bundan alır. Dişileri gri yeşil, erkekleri ise sarı, kavuniçi ya da kızıl renk olurlar. Bir grubun içinde uçmayı seven bu kuşlar, grup halinde dalgalana dalgalana uçma oyunları yaparak uçarlar. Ötüşü "gib gib" diye tarif edilebilir.

Yaşam alanı

Bayağı çaprazgaga ladin ormanlarını tercih eder, ama parklarda ve bahçelerde de görülür. Orta ve Kuzey Avrupa'da,Asya'da ve Kuzey Amerika'da yaygındır.

Beslenme

Bayağı çaprazgaganın gaga şekli ladin ağaçlarının kozalaklarını kırmak ve içindeki tohumları ayıklamak için çok uygundur.





KÜÇÜK ALAMECEK

Özellikleri

Küçük alamecek, küçük ve uzun kanatlı bir kuştur. Kısa ve büyük bir başı ve çok kalın bir gagası vardır. Yazları erkekler kırmızı bir gagaya, gri baş ve boyuna, soluk kahve renklerde üst kısımlara sahip olurlar. Göğüs, kıç ve kuyruk pembe renkli, uçlara doğru koyulaşan tüylere sahiptir. Dişiler, genç kuşlar ve kışları erkekler, bu tonların solmuş renkli görünümüne sahiptirler. Kuşların şakımaları, genizden gelen titremyle, teneke bir trampet sesine benzer.

Dağılımı

Bu kuş türü, Kanarya Adaları'nda ve Orta Doğu ve Orta Asya'da bulunur. İspanya'nın güneyinde de küçük bir toplulukları bulunmaktadır. Kuşların bazıları yerleşik olarak yaşarken, bazıları dağınık olarak ve Asya'da bulunanları kış için Pakistan'a göç ederek yaşarlar.

Yaşam şekli

Kayalık çöller ya da yarı-çöller türlerin gelişimi için uygundur. Kaya çatlaklarındaki yuvalarına genellikle 4 yumurta bırakırlar. Sürü halinde yaşayan bu kuşlar çoğunlukla tohumlar ve üreme zamanlarında kısmen böceklerle beslenirler.

Nüfus

2005 yazında, Avrupa'nın kuzeybatısında bu türlerin sayısında diğer birkaç kuş türüyle beraber kaydedeğer bir artış olduğu görülmüştür.





BAYAĞI ÇÜTRE

Fiziksel özellikleri

Bayağı çütre 15 cm uzunluğuna ve 20.25 gram ağırlığa varır. Yavrular ve dişiler zeytin yeşili olurlar. Erkeklerin kafaları ve göğüsleri kızıl renk, karın kısımları beyaz ve gözleri siyah renk olur. Ötüşü "vüğ" ya da "cüğ" diye tarif edilebilir.

Yaşam alanı

Mayıs'tan Ağustosa kadar orta ve doğu Avrupa'nın sulak kır, park ve çalılık alanlarında ve meyve bahçelerinde görülür. Kış aylarını Türkiye'den Hindistan'a kadar varan bir bölgede geçirir.

Beslenme

Bayağı çütre, böcekler, çekirdek ve tomurcuklar ile beslenir.





BAYAĞI ŞAKRAK KUŞU 

Bayağı şakrak kuşu (Pyrrhula pyrrhula ), ispinozgiller (Fringillidae) familyasından ötücü bir kuştürü.

Uzunluğu 16 cm, kuyruksokumu beyaz, üst bölümleri siyah ve boz, alt bölümleri erkeğinde kırmızımsı, dişisinde soluk kahverengidir. Gagası hem erkeğinde hem de dişisinde kısa ve kalındır.

Bu kuş, ormanların yanı sıra çalılar arasında ve meyve bahçelerinde de görülür. Yumuşak bir sesle şakıyan bu tür kafeskuşu olarak beslenmektedir.





BAYAĞI KOCABAŞ

Bayağı kocabaş (Coccothraustes coccothraustes), ispinozgiller (Fringillidae) familyasındankuştürü.

Çok iri gagasıyla dikkat çeken bu türün uzunluğu 18 cm, gerdanı ve kanat lekeleri kara, öbür bölümleri açık kahverengidir. Palearktik bölgede orman ve bahçelerde yaşar. Güçlü gagasıyla kiraz, erik gibi meyvelerin çekirdeklerini kırarak tohumu yer. Çeşitli tohumların yanı sıra böceklerlede beslenir.

Türkiye'de Marmara Bölgesi ormanlarında ürer. Kışın göç sırasında öbür bölgelerin ormanlık kesimlerinde de görülür.





KARA İSKETE

Özellikleri

Kuşun tüyleri yetişkinliğinde, bütünüyle değişerek keten kuşuna benzeyebilir. Ön taraf, isli, baş tarafı kırmızı ve genç bireyler ise sarımsı-kahverengi başa sahiptir. Ötüşleri hızlı, tiz ve ince, "titihihihihihi" şeklinde ve keten kuşuna benzerdir.

Yaşam şekli

Kuş, kanarya yemleri, ak darı ve diğer küçük tohumlarla kafeste beslendiğinde yavrulayabilir. Eğer yuvada banyo yerleri varsa, hergün suya girebilen kuşlardır.

Üreme mevsimleri dışında, küçük sürüler halinde ve devedikenli arazilerde aranadıklarında görülebilirler. Kafes kuşu olarak yetiştirilirler ve Avrupa'nın heryerinde bazen kafesten kaçmış olarak bulunabilirler.

Dağılımı

Yüksek dağlık bölgelerde bulunur. Yaklaşık 11-12 cm boyundadır. Bu kuş, Kafkasya'da ve Türkiye'nin ve İran'ın yüksek dağlık kesimlerinde ve kışları bazıları Yunanistan'a dek uzanan Ege adalarında bulunur.





KÜÇÜK İSKETE

Özellikleri

Küçük iskete 11-11,5 cm uzunluğuna ve 11-13 g. ağırlığa ulaşır. Kanat açıklığı 20-23 cm olur. Erkek kuşlarda göğüs, boğaz ve gözlerinin üstü sarı renktedir. Vücutlarının geri kalan kısımlarıda yeşilimsi sarı çizgili ve kuyrukları koyu kahverengidir. Dişilerin biraz daha yeşilimsi bir sarı renkleri vardır ve göğüsleri gri ve sırtları kahverengimsidir.

Ötüşü

Ötüşleri „tirrilillit“ ve „zirrirrilit“ gibidir. Diğer kuşlarla iletişim kurmak için „çizik“, „çit-çitçit“ şeklinde öter. Diğer kuşları tehlikelere karşı uyarmak için „neç“ ya da „veyi“ gibi bir ses çıkarır. Bu sesleri şarkı söylerken, uyarmak için şarkısının arasına da ekliyebilir.

Dağılımı

Küçük isketeye Kuzey Afrika, Türkiye ve Avrupa'da rastlanır. 19'ncu ve 20'nci yüzyıllarda eski dağılım alanını Güney Avrupa'dan kuzeye doğru genişletmeye başlamıştır.





ALACA KİRAZ KUŞU

Özellikleri

Yetişkin erkek kuşlar siyah-beyaz renklidir. Yavru kuşlar daha koyu renklidir; beyaz rengin tam belli olması iki sene sürer. Sırtları hafif kahverengimsi olur. Dişileri daha kahverengimsidir, ama alt kısımları onlarda da beyaz renktedir. Kar kiraz kuşunun kanatları vücuduna nazaran uzun, gagası kısa olur. 16,5 cm uzunluğa ve 26-40 gr ağırlığa ulaşan bu kuş aşağı yukarı bir serçe büyüklüğündedir. Küçük tohumlar ve böcekler ile beslenir. Üreme zamanı Mart ayında başlar.

Yaşam alanı

Kar kiraz kuşunun memleketi (yumurtladığı bölge) Kuzey Avrupa'da İskoçya, İzlanda ve Norveç'tir. Kuzey Almanya, Fransa, Polonya ve İsveç ve Türkiye'de kışı geçirirler.

Ötüşü

Kar kiraz kuşu, grubun içindeyken "tırr", "diüh" ya da "tsrr" sesleri çıkarır. Ama asıl ötüşü sadece gerçek memleketinde, yani yumurtladığı Kuzey Avrupa'da duyulur.





AK BAŞLI KİRAZ KUŞU

Fiziksel özellikleri

Ak başlık kiraz kuşunun güçlü görünen gövdesi 16-17.5 cm. boylarındadır. Kalın ve tohum kırıcı bir gagaya sahiptir. Erkekler beyaz bir taca ve yanaklara sahiptir. Göğüs ve boyun kestane rengi ve sırt kahverengidir. Dişiler, daha soluk renkli ve altları daha çizgilidir.

Üreme zamanları haricinde kuşun bütün tüyleri sarı kiraz kuşuna benzer, fakat, sarı rengin yerine beyaz hakimdir. Kuşun şakıması sarı kiraz kuşuna benzer özelliktedir.

Üreme

Ak başlı kiraz kuşunun doğal yiyeceği, tohumlar, yavruları beslerken böceklerle birlikte tohumlardır. Yuvalarını yere yaparlar. 4-6 arası yumurta, kiraz kuşunun kılımsı yuva özelliklerini taşıyan yuvalarında bulunur.

Dağılım ve yaşam alanı

Ak başlık kiraz kuşu, ılıman Asya'nın birçok yerinde, kışın göçleri sırasında Asya'nın güneyinden merkezine, Kuzey Hindistan ve güney Çin'e kadar olan yerlerde bulunur. Açık düzlükler ve çalılık veya ağaçlık bölgeler, ekili alanlarda bulunsa da, daha çok iğne yapraklı (genelde çam) ormanlık alanları tercih ederler. Avrupa'nın batısında geniş bir dağılım alanları vardır.





SARI KİRAZ KUŞU

Fiziksel özellikleri

Sarı kiraz kuşu, güçlü ve 15.5-17 cm boyunda bir vücuda sahiptir. Kalın, tohum kırıcı bir gagası vardır. Erkekler, açık sarı renkli bir başa, sarı alt kısma ve kahverengi çizgili bir sırta sahiptirler. Dişiler daha soluk renkli ve alt tarafları daha çizgilidir.

Üreme ve Beslenme

Kuşların doğal besini tohumlar, yavruları beslerken ise, tohumlarla birlikte böceklerdir. Yuvalarını yere yaparlar. 3-6 arası yumurta, kiraz kuşunun kılımsı yuva özelliklerini taşıyan yuvalarında bulunur.

Yaşam alanı

Avrupa ve Asya'da kuşların çoğu yerleşiktir, fakat bazı kuzey kuşları kışın güneye göç ederler. Açık alanlar ve çalılık ve ağaçlar bulundukları yerlerdir. Kışları küçük sürüler halinde toplanarak göç ederler.

Dağılımı

Avrupa'dan Asya'ya kadar olan bölgelerde bulunur. Bununla beraber, 1862'de Yeni Zelanda'da da tanımlanmıştır. Günümüzde Yeni Zelanda'da ciddi şekilde sayısı azamakta olan Avrupa'dan daha fazla bulunması muhtemeldir.





BAHÇE KİRAZ KUŞU

Fiziksel özellikleri

Bahçe kiraz kuşu, sarı kiraz kuşuna benzerdir. 15-16,5 cm boyunda bir vücuda sahiptir. Kalın, tohum kırıcı bir gagası vardır. Erkekler, açık sarı renkli bir başa ve siyah çizgili gözlere, boğaza ve yeşilimsi göğüs ve sarı alt kısma sahiptirler. Sırt çizgili ve kahverengidir. Dişiler sarı kiraz kuşuna daha çok benzerler, fakat kıç, göğüs ve omuzlar gri-kahvedir.

Beslenme ve üreme

Kuşların doğal besini tohumlar, yavruları beslerken ise, tohumlarla birlikte böceklerdir. Yuvalarını yere yaparlar. 2-5 arası yumurta, kiraz kuşunun kılımsı yuva özelliklerini taşıyan yuvalarında bulunur.

Dağılımı

Avrupa'nın güneyinden, Akdeniz adaları ve Kuzey Afrika'ya kadar olan bölgelerde bulunur. Bu ılıman alanların yerleşik kuşudur ve kışları göç etmez. Açık alanlar ve çalılık ve ağaçlar bulundukları yerlerdir, bununla beraber güneşli bayırlarda bulunmayı tercih ederler.





KAYA KİRAZ KUŞU

Kaya kiraz kuşu (Emberiza cia), kiraz kuşugiller (Emberizidae) familyasından Güney Avrupa’daki taşlık, kayalık yamaçlar ve harabelerinde yaşayan bir kuştürü.

Kızıl renkli üst tarafı, desensiz ve pas kızılı rengi kuyruk sokumu dışında, siyah çizgilidir; alt tarafı daha açık kızıl-kirli sarıdır. Erkeğinin başı ve göğsü mavi-gridir, tepesinin yanındaki siyah çizgiler gözüne ve yanağının alt tarafına kadar uzanır ve gözünün üzerinde daha beyaz olur. Dişisinin kafa deseni erkeğinkinin daha mat şeklidir. Sesi kızgınlığa özgü ince ve tiz bir ‘si’, ötüşü tiz, ince ve müzikaldir.





GRİ BAŞLI KİRAZ KUŞU

Fiziksel özellikleri

14 cm boyunda ve kaya kiraz kuşundan daha küçük bir vücuda sahiptir. Erkekler, kestane rengi vücuda ve kaş ve bıyık üzerleri beyaz çizgili, gri bir başa sahiptirler. Dişilerin başı griyle kahverengi tonlarda ve çizgilenmesi daha karmaşık şekildedir.

Yaşam şekli

Kuşların kuluçka süresi 14 gün sürer ve genellikle 3 yumurta yumurtlarlar. Tür, insan elinin değmediği uzak vadilerde, genellikle akarsulara yakın olarak bulunur. Yuvası yerdedir ve 2-4 yumurtayla birlikte bulunur. Doğal yiyecekleri tohumlar, yavruları beslerken ise, tohumlarla birlikte böceklerdir.





BAYAĞI KİRAZ KUŞU 

Bayağı Kirazkuşu (Emberiza hortulana), Kirazkuşugiller (Emberizidae) familyasına ait bir ötücü kuş türü. Günümüzde bazı araştırmacılar tarafından İspinozgiller (Fringillidae) familyasında sınıflandırılmıştır. Bu kuşun genel adı Fransızcadır. Kuşun bilimsel adı, Latince'de hortulanus, "bahçıvan kuşu" anlamına gelir. (Bu kelime de "hortus" kelimesinden türemiştir. "hortus", "bahçe" demektir.)

Avrupa ülkelerinin birçoğunda ve Batı Asya'da yerel bir kuştur. Sonbaharda tropikal Afrika'ya göçer ve Nisan sonu ya da Mayıs başında geri döner. Dağılımı üreme alanıyla paralellik gösterir ve oldukça yereldir. Bunun için de türün dağılımının saptanması oldukça zordur. Fransa'da bağları tercih ettiği söylenmektedir. Fakat kesinlikle asmalardan beslenmez. Ve diğer ülkelerde de eşit olarak üzüm bağlarında bulunup bulunmadığı meçhuldür. İskandinavya'nın kuzey uçlarına ve Kutup Dairesi'nin ötesine kadar uzanır. Mısır tarlalarına ve komşu tarlalara dadanır. Britanya Adaları'nda ilkbaharda ve özellikle sonbaharda nadir görünür.

Bayağı Kirazkuşu 16 cm uzunluğunda ve 20-25 g ağırlığındadır. Görünüş ve alışkanlık olarak Sarı Kirazkuşu'na çok benzer. Fakat tür olarak parlak renklerden yoksundur; örneğin Bayağı Kirazkuşu'nun kafası parlak sarı yerine yeşilimsi gridir. Erkeğin oldukça tekdüze şarkısı Sarı Kirazkuşu'nunkine benzer.

Bayağı kirazkuşu yuvaları yerde ya da yere yakın yerlerde bulunur. Birçok kirazkuşunda olduğu gibi yumurtalarda nadiren çizgili işaretler görülür.

Doğal rejimini tohumlar oluşturur. Fakat yavrularını beslerken kanatlı böcekler ve diğer böcekleri de yer.

Koruma

Bu türün sayısı en az on Avrupa ülkesinde azalmaktadır. Buna rağmen türün toplam popülasyonu 400,000-600,000 çift olarak tahmin edilmektedir.

Fransa'da 1960-1980 yılları arasında 17 bölümde yok olmuşlar, diğer 7 bölümdeyse sayıları oldukça azalmıştır. 1992 yılındaki tahmini Fransa popülasyonu 15,000 çifttir.

Bu hızlı gerilemenin nedenleri doğal ortamlarının tahrip edilmesi, yuvalama alanlarının azalması ve tarım arazilerindeki değişiklikler olarak gösterilmektedir. Avcılık (özellikle Landes bölgesinde) yılda 50,000 kuşun yok olmasının sorumlusudur. (Bu sayı Almanya, Belçika ve Hollanda'nın Bayağı Kirazkuşu popülasyonunun 10 katıdır.)

Bu tür Avrupa'da korunan türler arasındadır ve Fransa'da satışı yasadışıdır. Fakat Gascony bölgesinde yaz sonunda semirdiği zaman hala yakalanmaktadır. Bu uygulama politik olarak hassastır ve en önemli sebeplerinden biri de "Avcılar ve Balıkçılar" gibi grupların yöresel başarılarıdır.

Eylül 2007'de Fransız hükümeti en sonunda türün zorlayıcı kanunlarla korunmasının ve bu kanunların 8 yıl süresince kanun kitaplarında yer almasının planlandığını duyurdu.





KIZIL KİRAZ KUŞU

Kızıl kiraz kuşu (Emberiza caesia), kiraz kuşugiller (Emberizidae) familyasına ait bir ötücü kuş türü. Günümüzde bazı araştırmacılar tarafından ispinozgiller familyasında sınıflandırılmıştır.

Güneydoğu Avrupa'ya özgü bir türdür. Türkiye ve Yunanistan'da genellikle Ege havzasında yaşar. Başı grimsi,gerdanı kızılımsıdır. Göz çevresi beyazdır. Gagası ise pembeye çalar. Çalılıklarda yaşar.





AK KAŞLI KİRAZ KUŞU

Fiziksel özellikleri

Ak kaşlı kiraz kuşları, göz üzerlerinde belirgin olan beyaz çizgi dolayısıyla bu ismi almışlardır. Ak kaşlı kiraz kuşu, bataklık kiraz kuşu türüne oldukça benzer boyutlardadır. Türün alt kısımları beyaz, yan tarafları kırmızımsı, bacakları ve gaga kenarları pembemsidir. Yazları erkekler siyah başlarında beyaz boyun ve kaş bölgesine ve kırmızımsı göğüs çizgisine sahiptirler. Dişiler, daha belirgin kahverengi sırta ve beyaz kaş çizgileriyle belirgin yüze sahiptirler.

Yaşam şekli

Ak kaşlı kiraz kuşları, açık tohumlu nemli ormanlıklarda yaşarlar. Kuşlar, yere ya da çalı içine yaptıkları yuvalarına 4-6 yumurta yumurtlarlar. Kuşların doğal yiyeceği, tohumlar, yavruları beslerken böceklerle birlikte tohumlardır.

Sesleri ayırt edici ve zit olarak, şakımaları melankolik dlii-dloo-dlii şeklinde duyulabilir.

Dağılımı

Kuzey Avrupa ve Asya boyunca yerleşim gösterirler. Kışları göç ederek, güneydoğu Asya, Japonya ve doğu Çin'de görülürler. Avrupa'nın batısında az olarak bulunurlar.





KÜÇÜK KİRAZ KUŞU

Fiziksel özellikleri

Tür, 12-13,5 cm uzunluğunda ve sırt tarafları koyuca kahverengi çizgili ve beyaz alt kısımları hafifçe çizgilidir. Kestane yüzü ve beyaz elmacık kemikleri ile küçük bataklık kiraz kuşu türü dişilerine benzerler, fakat siyah taç çizgileri ve beyaz göz çevresi halkalarıyla farklılık gösterirler. Türde cinsler benzer renktedirler.

Yaşam şekli

Küçük kiraz kuşu, açık tohumlu nemli ormanlıklarda ya da huş veya söğütlerde de yuvalanırlar. Kuşlar, ağaç içine yaptıkları yuvalarına 4-6 yumurta yumurtlarlar. Kuşların doğal yiyeceği, tohumlar, yavruları beslerken böceklerle birlikte tohumlardır.

Ötüşü

Sesleri ayırt edici zik şeklinde ve şakımaları dalgalı siroo-sir-sir-siroo şeklinde duyulur.

Dağılımı

Tür, Avrupa'nın kuzeydoğusundan, kuzey Asya'ya kadar uzanan bölgelerde bulunur. Kışları göç sırasında Hindistan'ın subtropik kuzey kesimlerinde, güney Çin ve Asya'nın güneydoğu kuzey alanlarında bulunur. Avrupa'nın batısına kadar nadir olarak bulunur.





BATAKLIK KİRAZ KUŞU

Fiziksel özellikleri

Bataklık kiraz kuşu, orta boylu, yaklaşık 13,5 - 15,5 cm uzunluğunda, küçük fakat dayanıklı tohum kırıcı bir gagaya sahip bir kuştur.

Erkeklerin baş ve boğazı siyah, boyun yakalığı beyaz, alt tarafları ve sırt kısmı kahverengidir. Dişiler daha solgun renklerde, kahverengi başlı ve alt tarafları erkeklerine nazaran daha çizgilidir.

Yaşam şekli

Kuşların doğal yiyeceği, tohumlar, yavruları beslerken böceklerle birlikte tohumlardır. Yuvalarını çalı içlerine ya da bataklık sazlıklarına yaparlar. Kiraz kuşlarının yuva özelliğini taşıyan kılımsı yuvada 4-7 yumurta bulunur. Kuşun monoton ve horoz sesine benzer bir ötüşü ve zrip şeklinde tekrarlayan bir şakıması vardır.

Dağılımı

Avrupa'da ve Asya'nın kuzeyindeki ılıman alanlarda doğal olarak bulunurlar. Kuşların çoğu kışın göç ederek güneye giderler, fakat orta güney ve batıdakiler yerleşiktir.





KIZIL BAŞLI KİRAZ KUŞU

Fiziksel özellikleri

Kuşun boyu yaklaşık 17 cm'dir. Kuyruk boyu bataklık kiraz kuşuna göre uzundur. Erkeklerin alt tarafları parlak sarı, üst tarafları yeşil, yüz ve göğüs kahverengimsi-kırmızıdır. Dişilerde sırt gri-kahve ve baş grimsidir, renkler erkeklerden daha solgundur. Genç bireyler benzer özelliktedir, yavruları kara başlı kiraz kuşundan ayırmak zordur.

Yaşam şekli

Kızıl başlı kiraz kuşu, açıklık ve ekili alanlarda bulunur. Ağaç ya da çalıdaki yuvalarına 3 ila 5 yumurta yumurtlarlar. Kuşların doğal yiyeceği, tohumlar, yavruları beslerken böceklerle birlikte tohumlardır.

Şakımalarını, yüksek tüneklerden, sallanır tarzda sviit-svit-çurri-çurri-çurri şeklinde yaparlar.

Dağılımı

Tür, Orta Asya'da yerleşim gösterir. Kışları göç ederek Hindistan'a giderler. Potansiyel dağılım alanları olan Batı Avrupa'daki durumları, kara başlı kiraz kuşundan daha batıda dağılım göstermelerine rağmen, bu kuşun yakın akrabaları olan kuşların, özellikle kara başlı kiraz kuşlarının genel hatlarıyla sürüye karışmalarıyla karmaşıklaşır.





KARA BAŞLI KİRAZ KUŞU

Fiziksel özellikleri

Kuş, 17 cm boyunda ve bataklık kiraz kuşuna göre daha uzun kuyrukludur. Erkekler parlak sarı alt kısımlara ve kestane rengi üst kısımlara ve siyah bir başlığa sahiptirler. Dişilerde sırt gri-kahve ve baş grimsidir, renkler erkeklerden daha solgungur. Genç bireyler benzer özelliktedir, yavruları kızıl başlı kiraz kuşundan ayırmak zordur.

Yaşam şekli

Kara başlı kiraz kuşu, açık arazlerde ve ekili alanlarda görülür. Çalı ya da ağaç içlerine yaptığı yuvasına 4 ila 6 yumurta bırakır. Kuşların doğal yiyeceği, tohumlar, yavruları beslerken böceklerle birlikte tohumlardır.

Ötüşü

Kuşların sesi, "zrit" şeklinde ve şakımalarını sallantılı tarzda zrit.. zrit.. zrit.. srut.. srut.. srut şeklindedir.

Dağılımı

Güneydoğu Avrupa'dan, İran'ın doğusuna kadar olan alanlarda görülür. Kışın göçleri sırasında Hindistan'a giderler. Avrupa'nın batısında bulunmaları nadir ama düzenlidir.





EV KİRAZ KUŞU

Fiziksel özellikleri

Ev kiraz kuşu 14 cm uzunluğunda, gri başlı kiraz kuşuyla aynı büyüklükte ve kaya kiraz kuşundan daha küçüktür. Erkeğin, kumlu turuncu-kahverengi bir vücudu ve belirsiz koyu çizgili bir başı vardır fakat gri başlı kiraz kuşunda bulunan superciliuma sahip değildir. Dişinin açık gri kahverengi bir başı vardır, daha çok çizgiler hakimdir.

Ev kiraz kuşu yakın zamanda gri başlı kiraz kuşundan ayrılmıştır, eskiden Emberiza striolata sahari olarak alt tür düzeyinde kabul ediliyordu.

Yaşam şekli

Ev kiraz kuşu insanların ikamet ettiği yerlerde bulunur. Bir duvar veya binadaki delikte kurduğu yuvasına 2 ila 4 arası yumurta bırakır. Doğal besinlerini küçük böceklerle tohumlar oluşturur.

Bir tünekdeyken ötüşü ispinozla aynı fakat ondan daha zayıftır.





TARLA KİRAZ KUŞU

Özellikleri

Alışılmış bir durum olmasa da, erkekler, dişilerden yaklaşık %20 daha büyük boyutlardadır. Tarla kiraz kuşu, 16-19 cm uzunluğunda, erkek ve dişileri benzer renklerdedir. Her iki cins de toygarlara benzer ve üst tarafları gri-kahve çizgili ve alt taraf beyazdır.

Üreme

Erkekler çiftleşme döneminde kendi bölgelerini savunurlar ve üç eşe kadar çok eşli olabilirler. Nüfusun cinsiyet oranı 1'e 1'dir, bu da bazı erkeklerin üreme mevsiminde eşsiz olduklarını gösterir. Erkekler ailesel değerlerde küçük rol oynarlar, yuva yapımı ya da kuluçkada görev almazlarken, sadece yavruları yarı büyümelerine kadar beslerler.

Ottan yapılan yuvalarının kenarlarını kıllarla ya da ince otla çevirirler ve genellikle yere yaparlar. Bir defada kuluçkadan çıkan civciv sayısı genellikle 4 dür, fakat 3'den 6'ya kadar bu sayı değişebilir.

Ötüşü

Kuşların şakıması, çalı içinden ya da telefon direğinden yükselen erkeğin metalik sesiyle tekrarlayan genellikle ahenksiz ötüşlerdir.

Yaşam alanı ve Beslenme

Tarla kiraz kuşları, ağaçlarla kaplı açık alanlarda, tarlalarda ve yabani otlarla kaplı tarlalarda bulunur. Kuzeybatı Avrupa'da ekili alanların yok olması, bu yüzden yavrularını besleyeceği tohum ve böceklerin azalmasıyla türün sayısı da oldukça azalmıştır.

Kuşların doğal yiyeceği, tohumlar, yavruları beslerken böceklerle birlikte tohumlardır.

Dağılımı

Avrupa'nın güneyinde ve merkezinde, Kuzey Afrika ve Moğolistan'a kadar olan Asya'da bulunurlar. Genellikle yerleşiktirler, fakat Orta Avrupa ve Asya'nın soğuk mevsimlerinde bazıları güneye doğru göç ederler.





LAPON ÇİNTESİ

Özellikler

Kalın sarı bir tohum-yiyici gagasıyla, güçlü bir kuştur. Yaz erkeğinin, siyah baş ve boğazı, beyaz göz çizgisi, kestane rengi ensesi, beyaz alt parçaları ve fazlaca çizgili siyah-gri arkası vardır. Diğer kuş tüylerinin, daha açık portakal rengi-kahverengi bir baş, daha kahverengi bir arka ve kestane rengi ense ve kanat panelleri vardır.

Davranış

Huş ağacı veya söğütle ıslak alanlarda görülürler ve veya yalın dağlar ve ekili kara veya kıyılarda kışlarlar. Doğal yiyeceği, yavruyu besleyeceği zaman böceklere dayanır ve aksi takdirde tohumlardır. Yuva yerdedir. 2-4 yumurta koyulur.

Yayılış

Arktik Avrupa ve Asya'nın karşısında ve Kanada ve en kuzey ABD'de görülürler. Kuzey Amerika'da, Lapland Longspur olarak bilinirler. Göçmendirler, Rus bozkırları, güney ABD ve kıyısal Danimarka ve büyük Britanya'da kışı geçirirler.





AK TEPELİ KARA KUYRUKKAKAN

Ak tepeli kara kuyrukkakan (Oenanthe leucopyga), önceden karatavukgiller (Turdidae) familyasının bir üyesi olarak sınıflandırılan küçük ötücü kuşlara ait bir kuş olup şimdi sinekkapangiller (Muscicapidae) familyasına yerleştirilmiştir.

17-18 santimetre büyüklüğündedirler. Sahra Çölü ve Arabistan'ınn taşlı çöllerinden karşısında Irak'a kadar yayılış gösterirler. Büyük ölçüde yerleşiktirler.

Kayalar veya duvarlarda çatlaklarda yuva yaparlar. Yaptıkları yuvaya 3-5 yumurta bırakırlar.

Çoğu kuyrukkakan türünün, ayırıcı özelliği erkek ve dişi kuş tüyleri olmasına rağmen, bu türün her iki eşeyinin erişkinleri, beyaz bir kıç ve çoğunlukla beyaz kuyruğun dışında siyahtır. Bütün erişkinlerin beyaz bir tacı vardır.

Bu tür çoğunlukla, böceklerle beslenir.




KARAKUYRUK

Özellikler

14 - 16 cm uzunluğundaki bu kuş, sık sık sallanan siyah kuyruğundan adını almıştır; kuş tüyünün kalanı, mavimsi-gri veya gri-kahverengidir (Ortadoğu formları daha mavi olurken kuzey Afrikalı formlar daha kahverengi). Eşeyler benzerdir, ama ortalama bir erkeğin, daha siyah yerleri vardır.

Davranış

3 - 5 yumurtayı bir kaya çatlağında yuva yapan kayalık çöller ve dağ eğimlerinin bir türüdür. Çoğunlukla yerden aldığı böceklerle beslenir.

Dağılım

Sahası boyunca yerleşiktirler.

Dikkuyruklu ötleğen (Prinia gracilis), Cisticolidaefamilyasından küçük bir kuş türü.

Kuzeydoğu Afrika ve güneybatı Asya'dan Mısır'a ve Somali'nin doğusundan kuzey Hindistan'a kadar yayılış gösteren yerleşik bir türdür.

Bu aktif kuş tipik olarak, funda, çalı veya uzun ot türlerinden oluşan habitatlarda kalın çalılar, ılgınlar veya benzer örtülerde bulunur.

Bir çalılık veya otta yuvasını inşa eder ve 3-5 yumurta koyar.

Büyüklükleri 10-11 cm kadardır. Üreme tüyleri, yetişkinlerde üst kısımlar gri-kahverengi ve koyu çizgilidir. Alt kısımları beyazımsı, böğürleri kahverengimsi sarı, gaga kısa ve siyahtır. Eşeyler benzerdir. Kışta, erişkinlerin yukarıları daha zayıf çizgilerle daha parlak kumlu kahverengidir, kenarlar daha kahverengi-sarı ve gaga soluktur.

12 alttürü vardır. Güney Türkiye'deki P. g. akyildizi alt türünün yukarı kısımları en koyu, en kahverengi ve ağırca çizgilidir ve en parlak kahverengi-sarı böğüre sahiptirler. Kuyruk uzundur ve bu türün uçuşu zayıftır. Böcekçildir.





BAYAĞI ÇALIKUŞU

Bayağı çalı kuşu (Regulus regulus), çalı kuşugiller (Regulidae) familyasından boyları 6.5-8.5 cm, ağırlığı 6 gr kadar olan, Avrupa ve Asya'nın her yanında rastlanan bir çalı kuşutürü.

Bayağı çalı kuşunun rengi yeşilimsi, kanatlarının üstü koyu esmer beneklidir; tepesinde dişilerde sarı, erkeklerde altın rengi, kenarı siyah halka biçiminde bir çıkıntı bulunur. Yuvasını, ya kozalaklıağaçların üstüne ya da sarmaşık dolanmış ağaç gövdelerine yapar.





SÜRMELİ ÇALIKUŞU

Sürmeli çalı kuşu (Regulus ignicapillus), çalı kuşugiller (Regulidae) familyasından bir kuş türü. Avrupa, kuzey Afrika, Madeira Adaları'nda yavrular. Kısmen göçmendir. Kuzey ve doğu bölgelerde yaşayan kuşlar olup, kışlarını güneyde geçirirler. Kışın, çoğunlukla baştankara sürüleriyle bulunurlar.

Boyları 9-10 cm kadardır. Vücudunun üst kısmı yeşilimsi, alt kısmı ise beyazdır. İki beyaz kanat çizgisi ve siyah göz çizgileri vardır. Kaş bölgeleri ise beyazdır. Dişilerinde sarı, erkeklerinde ise turuncu renk taç vardır. Bayağı çalı kuşuna benzer ama bronz rengi omuz bölgesi ve yüz şekli ayırt edicidir.